PAŁAC W KUNOWIE
Renesansowy pałac w Kunowie wybudowano na przełomie XVI i XVII wieku, wraz z zabudowaniami folwarcznymi i założeniem parkowym. Prawdopodobnie należał wtedy do rodziny von Warnsdorf. Bryła pałacu została założona na planie prostokąta, z dużą, kwadratową wieżą w elewacji zachodniej i ryzalitem kaplicy w elewacji wschodniej. Przebudowywano go trzykrotnie: raz w XVIII wieku i dwa razy w XIX wieku. Dodano boczne skrzydło, a budynek podwyższono o dodatkową kondygnację. Zespół budynków folwarcznych składał się z trzech oficyn, spichlerza oraz innych budynków gospodarczych.
Założenia parkowe były tworzone etapami. W XVIII wieku powstał przylegający do południowej elewacji pałacu ogród ozdobny. W drugiej połowie XIX wieku zagospodarowano część terenu między dworem a rzeką Czerwona Woda. Park i dwór połączono mostem, a na wschód od rezydencji, przy głównej alei, postawiono malowniczą, ośmioboczną altanę, od której promieniście rozchodziły się ścieżki spacerowe.
Po 1945 roku pałac został przekształcony w siedzibę Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W 1957 roku dokonano remontu, który przystosował obiekt do funkcji wielorodzinnego budynku mieszkalnego.
Obecnie właścicielem pałacu jest Gmina Zgorzelec. Dzięki regularnym naprawom, takim jak wymiana dachu, budynek pozostaje w dobrym stanie technicznym i jest nadal zamieszkiwany przez indywidualnych użytkowników.
Zachowały się ślady renesansowych portali, a na wieży pałacu, pod warstwami odpadającego tynku, można dostrzec resztki oryginalnej dekoracji sgraffitowej. Wewnątrz budynku można znaleźć ślady kolebkowych sklepień z lunetami, sklepień krzyżowych oraz dekoracji sztukatorskiej stropów. Budynki gospodarcze znajdują się w złym stanie i są przeznaczone do rozbiórki. Tylko ich ruiny przypominają o dawnym układzie przestrzennym zespołu pałacowego. Od strony Tylic do pałacu prowadzi szeroka aleja lipowa, będąca pozostałością dawnych założeń parkowych.
Nad wejściem do pałacu, w portalu głównym, widoczne jest jeszcze wyobrażenie leżącej postaci wspartej o czaszkę. Łacińska inskrypcja „Hodie mihi, cras tibi” głosi: „Dzisiaj mnie, jutro tobie.”
SCHLOSS IN KUNOW
Das Renaissanceschloss in Kunów wurde um die Wende des 16. und 17. Jahrhunderts zusammen mit den Gutshofsgebäuden und der Parkanlage errichtet. Es gehörte wahrscheinlich der Familie von Warnsdorf. Der Grundriss des Schlosses ist rechteckig, mit einem großen, quadratischen Turm an der Westfassade und einem Risalit der Kapelle an der Ostfassade. Es wurde dreimal umgebaut: einmal im 18. Jahrhundert und zweimal im 19. Jahrhundert. Ein Seitentrakt wurde hinzugefügt, und das Gebäude erhielt eine zusätzliche Etage. Das Ensemble der Gutshofgebäude bestand aus drei Nebengebäuden, einem Speicher und weiteren Wirtschaftsgebäuden.
Die Parkanlagen wurden in Etappen angelegt. Im 18. Jahrhundert wurde ein Ziergarten südlich der Schlossfassade angelegt. In der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts wurde der Bereich zwischen dem Schloss und dem Fluss Czerwona Woda gestaltet. Park und Schloss wurden durch eine Brücke verbunden, und östlich der Residenz, an der Hauptallee, wurde ein malerischer, achteckiger Pavillon errichtet, von dem sternförmig Spazierwege abgingen.
Nach 1945 wurde das Schloss zum Sitz eines staatlichen Landwirtschaftsbetriebs. 1957 wurde es renoviert und in ein Mehrfamilienhaus umgewandelt.
Derzeit ist das Schloss im Besitz der Gemeinde Zgorzelec. Dank notwendiger Reparaturen, wie dem Austausch des Daches, ist es in einem guten baulichen Zustand und wird weiterhin von privaten Nutzern bewohnt.
Es sind Reste von Renaissanceportalen erhalten, und am Schlossturm, unter abblätterndem Putz, sind noch Reste der ursprünglichen Sgraffitodekoration zu erkennen. Im Inneren sind Spuren von Tonnengewölben mit Lünetten, Kreuzgewölben und Stuckdekorationen an den Decken erhalten. Die Wirtschaftsgebäude sind stark verfallen und abbruchreif. Nur ihre Ruinen erinnern noch an das historische Raumgefüge. Von Tylice führt eine breite Lindenallee zum Schloss, die als Überrest der ehemaligen Parkanlagen erhalten ist.
Über dem Eingang des Schlosses, im Hauptportal, ist noch die Darstellung einer liegenden, an einen Totenschädel gelehnten Figur zu sehen. Die lateinische Inschrift „Hodie mihi, cras tibi“ lautet: „Heute ich, morgen du.“
