Kaisertrutz
Kaisertrutz został zbudowany w latach 1490–1520 jako jeden z obronnych bastionów strzelniczych bramy Reichenbach. Stanął on przed podwójnymi murami miejskimi, zabezpieczając szlak handlowy Via Regia. Budynek swoją nazwę otrzymał w 1641 roku podczas wojny trzydziestoletniej. W połowie XIX wieku po przebudowie, służył jako główny posterunek wartowniczy garnizonu pruskiego. To wtedy właśnie budowla zyskała arkadowy ganek i dwie wieżyczki. Po renowacji w 1932 roku w Kaisertrutz otwarto muzeum, prezentujące prehistorię, wczesną historię Górnych Łużyc i historię miasta.
Kolejny rozdział historii tego muzeum rozpoczął się po remoncie w 2011 roku. Znajdziemy tu wyjątkową wystawę historii kultury. Idąc od najniżej położonych pomieszczeń budowli, poznajemy epokę brązu i wczesnośredniowiecznego osadnictwa słowiańskiego, wędrując wyżej przez wieki oglądać możemy średniowieczną sztukę sakralną, poznać historię miasta w renesansie i baroku, wraz z jego najważniejszymi przedstawicielami, oglądać świadectwa historii od wojen wyzwoleńczych do pokojowej rewolucji w 1989 roku. Najwyższe piętro przeznaczono na zmieniające się wystawy tematyczne.
Kaisertrutz
Der Kaisertrutz wurde in den Jahren 1490–1520 als eine der Verteidigungsbastionen des Reichenbacher Tores errichtet. Er stand vor den doppelten Stadtmauern und sicherte die Handelsroute Via Regia. Das Gebäude erhielt seinen Namen im Jahr 1641 während des Dreißigjährigen Krieges. Nach einem Umbau Mitte des 19. Jahrhunderts diente es als Hauptwache des preußischen Garnisons. In dieser Zeit erhielt das Bauwerk den Arkadengang und zwei Türmchen. Nach der Renovierung im Jahr 1932 wurde im Kaisertrutz ein Museum eröffnet, das die Urgeschichte, die Frühgeschichte der Oberlausitz und die Stadtgeschichte präsentiert.
Ein neues Kapitel der Geschichte dieses Museums begann nach der Renovierung im Jahr 2011. Hier findet sich eine außergewöhnliche Ausstellung zur Kulturgeschichte. Von den tiefstgelegenen Räumen des Gebäudes ausgehend, erfährt man etwas über die Bronzezeit und die frühmittelalterliche slawische Besiedlung. Auf den höheren Ebenen kann man mittelalterliche Sakralkunst betrachten, die Stadtgeschichte in der Renaissance und im Barock kennenlernen, einschließlich ihrer bedeutendsten Vertreter, und Zeugnisse der Geschichte von den Befreiungskriegen bis zur friedlichen Revolution im Jahr 1989 entdecken. Die oberste Etage ist für wechselnde Sonderausstellungen reserviert.
Reichenbacher Turm
Stojąca naprzeciwko Kaisertrutz Wieża Reichenbacher była z nim dawniej połączona murem. To jedna z późnośredniowiecznych zachowanych wież bramnych fortyfikacji miejskich Görlitz. Dolna część wieży pochodzi z końca XIV wieku, do obecnego kształtu rozbudowano ją w drugiej połowie XV wieku. W 1862 roku rozpoczęto Rozbiórkę fortyfikacji miejskich i bramy na tym terenie, w tym okresie przepruto również przejście przez wieżę.
Do 1902 roku mieszkali tu strażnicy, którzy dzwonili wieżowym dzwonem i strzegli miasta przed ogniem. W budynku wieży znajdziemy 12 kolorowych herbów: Sześć górnych przedstawia państwa, do których w ciągu wieków należało Goerlitz, sześć dolnych to herby Górnołużyckiego Związku Sześciu Miast, powstałych podczas remontu w 1936 roku. Ukryto za nimi osiem stalowych kotew.
Od 1953 roku w wieży Reichenbacher znajduje się stała ekspozycja, poświęcona historii fortyfikacji miejskich, straży miejskiej miasta i strażnikom samej wieży. A szczycie znajduje się taras widokowy, z którego rozciąga się malownicza panorama miasta.
Reichenbacher Turm
Der gegenüber dem Kaisertrutz stehende Reichenbacher Turm war einst durch eine Mauer mit ihm verbunden. Er ist einer der spätmittelalterlichen, erhaltenen Torbauten der Stadtbefestigung von Görlitz. Der untere Teil des Turms stammt aus dem späten 14. Jahrhundert und wurde in der zweiten Hälfte des 15. Jahrhunderts in die heutige Form erweitert. Im Jahr 1862 begann der Abbruch der Stadtbefestigungen und des Tores in diesem Gebiet; in dieser Zeit wurde auch ein Durchgang durch den Turm geschaffen.
Bis 1902 wohnten hier Wächter, die die Turmglocke läuteten und die Stadt vor Feuer schützten. Im Turmgebäude finden sich zwölf farbige Wappen: Die oberen sechs repräsentieren die Länder, zu denen Görlitz im Laufe der Jahrhunderte gehörte, die unteren sechs zeigen die Wappen des Oberlausitzer Sechsstädtebundes, die während der Renovierung 1936 entstanden sind. Hinter ihnen verbergen sich acht Stahlanker. Seit 1953 beherbergt der Reichenbacher Turm eine Dauerausstellung zur Geschichte der Stadtbefestigungen, der Stadtwache und der Wächter des Turms. Auf der Spitze befindet sich eine Aussichtsplattform, von der aus man einen malerischen Blick über die Stadt hat.
Zaułek zdrajców
Pomiędzy Langestrasse a Rynkiem Górnym przebiega mała uliczka Verrätergasse, zwana Zaułkiem Zdrajców. Od strony Rynku prowadzi do niej skromny, barokowy portal, za którym, na ścianie przejścia, znajduje się kamienna tablica. Upamiętniono na niej historię sukienników, którzy w połowie XVI wieku chcieli obalić Radę Miejską. Spisek się nie udał, zdrajców, spotykających się właśnie w tym zaułku, schwytano i ukarano. Podobno do ich złapania przyczynił się zegar Kościoła Świętej Trójcy, do dziś wybijający pełną godzinę o 7 minut za wcześnie
Verrätergasse
Zwischen der Langen Straße und dem Obermarkt verläuft die kleine Gasse Verrätergasse, die sogenannte Verrätergasse. Vom Markt aus führt ein schlichter barocker Torbogen zu ihr, hinter dem sich an der Wand des Durchgangs eine Steintafel befindet. Diese erinnert an die Geschichte der Tuchmacher, die Mitte des 16. Jahrhunderts versuchten, den Stadtrat zu stürzen. Der Aufstand misslang, die Verschwörer, die sich in dieser Gasse trafen, wurden gefasst und bestraft. Angeblich trug die Uhr der Dreifaltigkeitskirche, die bis heute die volle Stunde sieben Minuten zu früh schlägt, zu ihrer Ergreifung bei.
Budynek Gymnasium Augustum, Klosterplatz 20
Kościół Świętej Trójcy i przylegający do niego klasztor franciszkanów uległy kasacji w wyniku reformacji w XVI wieku. Od tamtej pory w budynkach klasztoru mieszkali nauczyciele prowadzący zajęcia w salach lekcyjnych. W połowie XIX wieku konstrukcja murów dawnego klasztoru była już w tak złym stanie, że zdecydowano o jego wyburzeniu. Po rozbiórce, kamień węgielny pod nowy budynek szkoły, wzniesiony w neogotyckim stylu, wmurowano w 1854 roku. Mieściło się tu Gimnazjum Augustum, które W 2004 roku zostało połączone z liceum Annenschule. Od tego czasu budynek jest jedną z dwóch części i od tego czasu jest jednym z dwóch domów Augustum-Annen-Gymnasium.
Gebäude des Gymnasium Augustum, Klosterplatz 20
Die Dreifaltigkeitskirche und das angrenzende Franziskanerkloster wurden infolge der Reformation im 16. Jahrhundert aufgelöst. Seitdem lebten die Lehrer, die in den Unterrichtsräumen unterrichteten, in den Klostergebäuden. Mitte des 19. Jahrhunderts war die Bausubstanz des ehemaligen Klosters so marode, dass man sich entschied, es abzureißen. Nach dem Abriss wurde 1854 der Grundstein für das neue Schulgebäude im neugotischen Stil gelegt. Hier befand sich das Gymnasium Augustum, das 2004 mit dem Annenschule-Gymnasium fusionierte. Seitdem ist das Gebäude eine der beiden Abteilungen des Augustum-Annen-Gymnasiums.
Fontanna św. Jerzego
Fontanna, łącząca Brüderstraße z Górnym Rynkiem, powróciła na to miejsce w 2000 roku. Oryginalnie pochodząca z końca XVI wieku postać „Georgia” (jak pieszczotliwie nazywają go mieszkańcy miasta) i gargulców były przebudowywane na przełomie XVII i XVIII wieku. Zniknęły opisywane wcześniej herby burmistrzów, a samą figurę umieszczono na nowej, wygiętej kolumnie. Stojącemu na jej szczycie fantastycznemu wojownikowi brakuje insygniów świętego Jerzego. Zamiast celować włócznią w smoka, ma na niej złoconą flagę, zamiast smoka zaś towarzyszy mu lew. Dawne gargulce w podstawie kolumny zyskały ludzkie rysy.
St.-Georgs-Brunnen
Der Brunnen, der die Brüderstraße mit dem Obermarkt verbindet, kehrte im Jahr 2000 an diesen Ort zurück. Ursprünglich stammte die Figur des „Georg“, wie die Stadtbewohner ihn liebevoll nennen, und die Wasserspeier aus dem späten 16. Jahrhundert und wurden zwischen dem 17. und 18. Jahrhundert umgestaltet. Die zuvor beschriebenen Wappen der Bürgermeister verschwanden, und die Figur wurde auf eine neue, gebogene Säule gesetzt. Dem fantastischen Krieger an ihrer Spitze fehlen die Insignien des heiligen Georg. Anstatt mit einer Lanze auf einen Drachen zu zielen, trägt er eine vergoldete Flagge, und anstelle des Drachen begleitet ihn ein Löwe. Die früheren Wasserspeier an der Basis der Säule erhielten menschliche Züge.
Portal przy Brüderstraße 11
Renesansowy budynek przy Brüderstraße 11 to przykład fantastycznej rewitalizacji starego miasta. Portale kamienic zachwycają barwami, jakie miały przed 500-let laty. Pełne są złoceń, błękitów, szafirów i czerwieni. Te ostatnie imitowały kamienie szlachetne lub kolorowe marmury. Nie inaczej jest tutaj: w fasadzie domu halowego, zaprojektowanej przez Wendela Roskopfa Starszego, znajduje się imponujący portal. W jego prawym rogu widzimy monogram projektanta i datę 1547. Poza charakterystycznymi, stylizowanymi wazami-siedziskami, często spotykanymi w XVI-wiecznych portalach na Łużycach i w Saksonii, podkreślonymi pionowymi zdobieniami, szczególne wrażenie robi – i nadaje całości wyjątkowego charakteru - wygięty architraw. W budynku zachowały się również, mimo kilkukrotnych przebudów domu, hol centralny i sala renesansowa.
Portal an der Brüderstraße 11
Das Renaissance-Gebäude an der Brüderstraße 11 ist ein Beispiel für die beeindruckende Revitalisierung der Altstadt. Die Portale der Bürgerhäuser begeistern durch die Farben, die sie vor 500 Jahren hatten. Sie sind voller Vergoldungen, Blau-, Saphir- und Rottöne. Letztere imitierten Edelsteine oder farbige Marmore. Auch hier ist es nicht anders: In der Fassade des Hallenhauses, entworfen von Wendel Roskopf dem Älteren, befindet sich ein imposantes Portal. In seiner rechten Ecke sieht man das Monogramm des Designers und das Datum 1547. Neben den charakteristischen, stilisierten Vasen-Sitzen, die in den Portalen des 16. Jahrhunderts in der Lausitz und Sachsen häufig anzutreffen sind, besonders betont durch vertikale Verzierungen, beeindruckt vor allem – und verleiht dem Ganzen eine außergewöhnliche Note – der gebogene Architrav. Im Gebäude sind trotz mehrerer Umbauten der zentrale Flur und der Renaissance-Saal erhalten geblieben.
Schönhof – Muzeum Śląskie
Pośród wielu architektonicznych perełek, zachowanych w zabudowie Dolnego Rynku w Goerlitz, Schönhof jest jednym z najpiękniejszych. To najstarsza, zachowana renesansowa kamienica w Niemczech. Do XX wieku był prywatną rezydencją i browarem; niegdyś, jako najszlachetniejszy budynek miasta, służył często jako schronienie dla gości rady miasta, królów i książąt. W drugiej połowie XV wieku kompleks budynków został przekształcony w późnogotycki dom halowy. Pomiędzy frontowym i tylnym budynkiem znajdowała się centralna hala, która je łączyła i była źródłem światła. Jak niemal całe miasto, został zniszczony w wielkim pożarze w 1525 roku. Wendel Roskopf, znany architekt miejski, projektując jego odbudowę zintegrował pozostałości poprzedniej budowli. Powstałe wtedy struktury wnętrz, tynki i dekoracje ścian oraz polichromie sufitów zachowały się do dziś. Po kompleksowej renowacji, w 2006 r., otwarto tu Muzeum Śląskie. Prezentuje ono 900 lat historii Śląska, jako historycznej krainy, będącej areną wielu zmian. Podziwiać tu możemy historię krainy, oraz odkrywać skarby śląskiej kultury. Jednym z najważniejszych zadań muzeum jest nieustanny dialog o historii i przyszłości Śląska.
Schönhof – Schlesisches Museum
Unter den vielen architektonischen Perlen, die in der Bebauung des Untermarkts in Görlitz erhalten geblieben sind, ist der Schönhof eine der schönsten. Es ist das älteste erhaltene Renaissance-Bürgerhaus in Deutschland. Bis ins 20. Jahrhundert war es eine private Residenz und Brauerei; einst diente es als vornehmstes Gebäude der Stadt oft als Zufluchtsort für Gäste des Stadtrats, Könige und Fürsten. In der zweiten Hälfte des 15. Jahrhunderts wurde der Gebäudekomplex in ein spätgotisches Hallenhaus umgewandelt. Zwischen dem Vorder- und dem Hinterhaus befand sich eine zentrale Halle, die sie verband und als Lichtquelle diente. Wie fast die gesamte Stadt wurde es beim großen Brand von 1525 zerstört. Wendel Roskopf, der bekannte Stadtarchitekt, integrierte bei seinem Wiederaufbau die Überreste des vorherigen Gebäudes. Die damals entstandenen Innenstrukturen, Putz- und Wanddekorationen sowie Deckenpolychromien sind bis heute erhalten geblieben. Nach einer umfassenden Renovierung wurde hier 2006 das Schlesische Museum eröffnet, das 900 Jahre schlesische Geschichte und Kultur präsentiert. Eine der wichtigsten Aufgaben des Museums ist der ständige Dialog über die Geschichte und die Zukunft Schlesiens.
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Funduszu Małych Projektów Polska – Saksonia 2021-2027
Das Projekt wird durch die Europäische Union aus den Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung und den Mitteln des Staatshaushalts im Rahmen des Kleinprojektefonds Polen – Sachsen 2021-2027 mitfinanziert