Studzienka
U zbiegu ulic Daszyńskiego i Struga, przy kamienicy numer 39, znajduje się zabytkowa studzienka. Woda, która z niej wypływa, jest wodą źródlaną. Podobno, według lokalnych legend, przebywający na tych terenach Napoleon poił przy niej swoje konie. Pieczołowicie utrzymana, jest jednym ze znanych punktów w mieście.
Brunnen
An der Kreuzung der Straßen Daszyńskiego und Struga, vor dem Haus Nummer 39, befindet sich ein historischer Brunnen. Das Wasser, das aus ihm fließt, ist Quellwasser. Der Legende nach tränkte Napoleon hier seine Pferde, als er sich in der Gegend aufhielt. Der Brunnen ist gut erhalten und einer der bekannten Punkte in der Stadt.
Bulwar Grecki
Bulwar Grecki to skwer pomiędzy Nysą Łużycką a ulicą Daszyńskiego. Tę nazwę nadano mu w 1995 roku, upamiętniając to wydarzenie tablicą na głazie, ustawioną przy ulicy. Historia tego miejsca nierozerwalnie wiąże się z historią osiedlenia się około 15 tysięcy uchodźców politycznych z Grecji w 1950 roku. To właśnie w tym rejonie mieszkało ich wtedy najwięcej.
Uchodźcy pojawili się w Zgorzelcu w wyniku wojny domowej, toczącej się w Grecji w latach 1946–1949. Pozbawieni greckiego obywatelstwa partyzanci, cywile i dzieci uciekali przed groźbą śmierci. Przygraniczny Zgorzelec po II Wojnie Światowej był mniej zniszczony niż inne ośrodki regionu, miał działające sieci gazowe i elektryczne oraz zaopatrzenie w wodę. Miasto dysponowało również sporą liczbą pustostanów. Przez lata wspólnota grecka asymilowała się z mieszkańcami Zgorzelca. Dorośli pracowali w tutejszych zakładach pracy, dzieci chodziły do szkół, uczyły się języka polskiego i tutejszych tradycji, a mieszkańcy Zgorzelca poznawali tradycje prawosławia.
Bulwar Grecki
Der Bulwar Grecki ist ein Platz zwischen der Lausitzer Neiße und der Daszyńskiego-Straße. Er erhielt seinen Namen 1995, was durch eine Gedenktafel auf einem Stein am Straßenrand dokumentiert ist. Die Geschichte dieses Ortes ist untrennbar mit der Ansiedlung von etwa 15.000 politischen Flüchtlingen aus Griechenland im Jahr 1950 verbunden. In diesem Viertel lebten damals die meisten von ihnen. Die Flüchtlinge kamen nach Zgorzelec infolge des Bürgerkriegs, der in Griechenland von 1946 bis 1949 tobte. Parteigänger, Zivilisten und Kinder, die ihrer griechischen Staatsbürgerschaft beraubt wurden, flohen vor der Todesgefahr. Zgorzelec, ein Grenzort nach dem Zweiten Weltkrieg, war weniger zerstört als andere Städte der Region, verfügte über funktionierende Gas- und Stromnetze sowie eine Wasserversorgung. Zudem gab es viele leerstehende Gebäude in der Stadt. Im Laufe der Jahre assimilierten sich die griechischen Flüchtlinge mit den Einwohnern von Zgorzelec. Die Erwachsenen arbeiteten in den örtlichen Betrieben, die Kinder gingen zur Schule, lernten Polnisch und die örtlichen Traditionen kennen, während die Einwohner von Zgorzelec die Traditionen der Orthodoxie kennenlernten.
Muzeum Łużyckie
Przy ulicy Daszyńskiego 15 znajduje się budynek Muzeum Łużyckiego. Dzięki staraniom Polskiego Stowarzyszenia Euroopera, wsparciu władz samorządowych i ówczesnego dyrektora Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, swoją działalność rozpoczęło w 2007 roku i od początku nastawione było na badanie i dokumentowanie dziejów, kultury i codzienności regionu. Muzeum oferuje wystawę stałą, prezentującą wnętrze chaty łużyckiej z przełomu XVIII i XIX wieku, wyposażonej w meble i przedmioty codziennego użytku, z odtworzoną ścianą o konstrukcji przysłupowej, charakterystycznej dla tego regionu, oraz wystawy czasowe, związane z historią Górnych Łużyc. Skarb instytucji stanowią cenne zbiory etnograficzne, mapy, plany i panoramy Zgorzelca (najstarsze pochodzą z XVI wieku). W zbiorach znajdują się również relacje, przedmioty i dokumenty opowiadające o polskim Zgorzelcu. Istotną częścią pracy instytucji jest edukacja. Wystawy czasowe i stała odwiedzane są przez wszystkie szkoły z regionu, a warsztaty i imprezy plenerowe organizowane przez muzeum cieszą się zawsze wielkim zainteresowaniem. Muzeum Łużyckie uczestniczy również w projektach archeologicznych prowadzonych na terenie powiatu zgorzeleckiego.
Lausitzer Museum
Das Lausitzer Museum befindet sich in der Daszyńskiego-Straße 15. Dank der Bemühungen des Polnischen Vereins Euroopera, der Unterstützung der lokalen Behörden und des damaligen Direktors des Riesengebirgsmuseums in Jelenia Góra, wurde es 2007 eröffnet und konzentriert sich seither auf die Erforschung und Dokumentation der Geschichte, Kultur und des Alltags der Region. Das Museum bietet eine Dauerausstellung, die das Innere eines Lausitzer Hauses aus dem 18. und 19. Jahrhundert zeigt, ausgestattet mit Möbeln und Alltagsgegenständen, und eine Wand in der typischen Umgebindebauweise, die für diese Region charakteristisch ist. Es gibt auch wechselnde Ausstellungen, die sich mit der Geschichte der Oberlausitz beschäftigen. Der Schatz des Museums besteht aus wertvollen ethnografischen Sammlungen, Karten, Plänen und Panoramen von Zgorzelec (die ältesten stammen aus dem 16. Jahrhundert). In den Sammlungen befinden sich auch Berichte, Gegenstände und Dokumente, die von der polnischen Geschichte Zgorzelecs erzählen. Ein wichtiger Teil der Arbeit des Museums ist die Bildungsarbeit. Die Ausstellungen werden von allen Schulen der Region besucht, und die Workshops und Freiluftveranstaltungen, die vom Museum organisiert werden, erfreuen sich immer großer Beliebtheit. Das Lausitzer Museum nimmt auch an archäologischen Projekten im Landkreis Zgorzelec teil.
Dom Jakuba Boehme
Przy ul. Daszyńskiego 12, znajduje się dom rodzinny szewca, filozofa i mistyka Jakuba Boehme, w którym mieszkał w latach 1599–1610. Upamiętnia to wmurowana w ścianę kamienicy tablica. Kamienicę wielokrotnie przebudowywano, z uwagi na niszczące miasto pożary. Obecny wygląd zawdzięcza ostatniej przebudowie z przełomu XVIII i XIX wieku. Warto zwrócić uwagę na układ pięter, w których liczba pomieszczeń zwiększa się wraz ze wzrostem piętra. Znajduje się tutaj izba pamięci poświęcona myślicielowi, w której umieszczono zdjęcia i przedmioty pozwalające wyobrazić sobie jego codzienność. To właśnie w tym domu Boehme przeżył swoje wielkie oświecenie duchowe, które całkowicie zmieniło jego życie. Jego pierwsze dzieło, „Aurora, czyli jutrzenka o poranku”, i późniejsze, uważane były przez duchownych za herezje, ale wywarły olbrzymi wpływ na późniejszych mistyków. Za publikowanie swoich dzieł nakazano mu opuścić miasto, powrócił jednak do niego na krótko przed śmiercią. Pochowany jest na cmentarzu św. Mikołaja w Goerlitz. Obecnie w Domu Jakoba Boehme, poza izbą jego pamięci, mieści się również punkt Informacji Turystycznej.
Haus von Jakob Böhme
In der Daszyńskiego-Straße 12 befindet sich das Familienhaus des Schuhmachers, Philosophen und Mystikers Jakob Böhme, in dem er von 1599 bis 1610 lebte. Dies wird durch eine in die Hauswand eingelassene Gedenktafel dokumentiert. Das Gebäude wurde aufgrund von Stadtbränden mehrfach umgebaut. Sein heutiges Aussehen verdankt es der letzten Umgestaltung Ende des 18. und Anfang des 19. Jahrhunderts. Bemerkenswert ist die Anordnung der Stockwerke, bei der sich die Anzahl der Räume mit der Höhe des Stockwerks erhöht. Hier befindet sich ein Gedenkraum, der dem Denker gewidmet ist und in dem Fotos und Gegenstände ausgestellt sind, die einen Einblick in seinen Alltag geben. Es war genau in diesem Haus, in dem Böhme seine große spirituelle Erleuchtung erlebte, die sein Leben völlig veränderte. Sein erstes Werk, „Aurora oder die Morgenröte im Aufgang“, und seine späteren Schriften wurden von der Geistlichkeit als Ketzerei angesehen, hatten jedoch einen großen Einfluss auf spätere Mystiker. Wegen der Veröffentlichung seiner Werke wurde ihm befohlen, die Stadt zu verlassen, er kehrte jedoch kurz vor seinem Tod zurück. Er ist auf dem Nikolaikirchhof in Görlitz begraben. Heute beherbergt das Jakob-Böhme-Haus neben dem Gedenkraum auch ein Tourismusinformationszentrum.
Dom Studzienny
Dom Studzienny znajduje się na Placu Pocztowym, dokładnie naprzeciw Mostu Staromiejskiego, w centralnym punkcie muru, stanowiącego wejście na Wzgórze Garncarskie. Jest to wzgórze na starówce położone między dzisiejszymi ulicami Wrocławską i Daszyńskiego. Garncarzy osiedlono poza miastem, minimalizując w ten sposób zagrożenie, jakie dla drewnianej zabudowy miasta stanowiły piece garncarskie. Plac Pocztowy powstał w 1725 roku, kiedy na polecenie Augusta II Sasa przed szczytem Wzgórza ustawiono słup dystansowy Poczty Polsko-Saskiej. Po przebudowie w 1827 roku słup przeniesiono na centralne miejsce placu, na szczyt domu studziennego, czyli zadaszonego poidła dla koni pocztowych.
Brunnenhaus
Das Brunnenhaus befindet sich am Postplatz, direkt gegenüber der Altstadtbrücke, im zentralen Teil der Mauer, die den Eingang zum Töpferberg darstellt. Dieser Hügel liegt in der Altstadt zwischen den heutigen Straßen Wrocławska und Daszyńskiego. Die Töpfer wurden außerhalb der Stadt angesiedelt, um das Risiko der Brennöfen für die hölzerne Stadtbebauung zu minimieren. Der Postplatz entstand 1725, als auf Anordnung von August II. dem Starken am Fuß des Hügels eine Distanzsäule der Polnisch-Sächsischen Post aufgestellt wurde. Nach einem Umbau im Jahr 1827 wurde die Säule an ihren heutigen zentralen Platz auf dem Brunnenhaus, einer überdachten Tränke für Postpferde, versetzt.
Słup Pocztowy
Stojący na obecnym Placu Pocztowym słup jest wierną repliką słupa postawionego tu w 1725 roku. August II Sas, zwany Mocnym, powołał do życia pocztę polsko-saską. Słupy pocztowe, będące jej częścią, miały usprawniać komunikację i orientację. Wyznaczały przebieg szlaku i dzieliły trasę przejazdu na odcinki. W swojej formie przypominają słupy dawnego Egiptu. Słup w Zgorzelcu, podobnie jak pozostałe, zawiera informacje o kolejnych stacjach i odległościach do najbliższych miast i zdobiony jest podwójnym godłem z herbami Rzeczpospolitej i Saksonii. Co ciekawe, odległości podane na nim mierzone są w milach pruskich (1 mila to około 7,5 kilometra) i na niewiele się dzisiaj przydadzą.
Postmeilensäule
Die auf dem heutigen Postplatz stehende Säule ist eine genaue Replik der Säule, die 1725 hier aufgestellt wurde. August II., genannt der Starke, gründete die Polnisch-Sächsische Post. Die Postmeilensäulen, die Teil dieser Post waren, sollten die Kommunikation und Orientierung verbessern. Sie markierten den Verlauf der Route und teilten die Strecke in Etappen ein. In ihrer Form erinnern sie an die Säulen des alten Ägypten. Die Säule in Zgorzelec, wie auch die anderen, enthält Informationen über die nächsten Stationen und Entfernungen zu den nächsten Städten und ist mit dem Doppelwappen der Republik Polen und Sachsens verziert. Interessanterweise sind die Entfernungen darauf in preußischen Meilen (1 Meile entspricht etwa 7,5 Kilometern) angegeben, was heute kaum noch von Nutzen ist.
Spichlerz
Tuż przy wejściu na Most Staromiejski znajdują się zabudowania dawnego młyna trójkołowego, nazwanego tak z uwagi na napęd. Młyn, stojący tu od początku istnienia miasta, zyskał w 1938 roku ogromny spichlerz, przypominający wieżę obronną. Jest to najbardziej widoczny i najbardziej charakterystyczny budynek Przedmieścia Nyskiego – wyróżnia go wielka (mająca ponad 100 metrów kwadratowych) płaskorzeźba „Waze”, czyli Wizerunek Artystyczny Zjednoczonej Europy. Płaskorzeźba, której autorami są Ormianin Vahan Bego i Michał Bulak, mieszkaniec Gronowa koło Zgorzelca, powstała w 1998 roku. Płaskorzeźba „Waze” jest symbolem europejskiej jedności i jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów architektonicznych w regionie.
Speicher
Direkt am Eingang zur Altstadtbrücke befinden sich die Gebäude des ehemaligen Dreirad-Mühlenkomplexes, der so genannt wurde wegen der Antriebsmechanik. Die Mühle, die seit der Gründung der Stadt dort stand, erhielt 1938 einen großen Speicher, der an einen Wehrturm erinnert. Es ist das markanteste und charakteristischste Gebäude des Vorortes an der Neiße – auffällig durch das große (über 100 Quadratmeter große) Relief „Waze“, das künstlerische Bild eines vereinten Europas. Das Relief, das von dem Armenier Vahan Bego und Michał Bulak, einem Bewohner von Gronów bei Zgorzelec, geschaffen wurde, entstand 1998. Das Relief „Waze“ gilt als Symbol für die europäische Einheit und ist eines der markantesten architektonischen Merkmale in der Region.
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Funduszu Małych Projektów Polska – Saksonia 2021-2027
Das Projekt wird durch die Europäische Union aus den Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung und den Mitteln des Staatshaushalts im Rahmen des Kleinprojektefonds Polen – Sachsen 2021-2027 mitfinanziert