Arena
Wyróżniający się na ulicy Lubańskiej budynek hali sportowo-widowiskowej PGE Turów Arena został otwarty w listopadzie 2014 roku. Rozgrywane są tu mecze męskiej drużyny koszykarskiej Turowa Zgorzelec – klub był gospodarzem tego obiektu od chwili jego otwarcia do 2018 roku. Sam budynek hali to złożona z dwóch prostokątów bryła z attykami, nakryta płaskim dachem. Hala, mogąca pomieścić łącznie 4,5 tysiąca widzów, posiada również salę konferencyjną, pokoje dla gości oraz parking na ponad 300 samochodów. Odbywają się w niej nie tylko wydarzenia sportowe, takie jak mecze czy gale bokserskie, ale dzięki wyposażeniu jej w nowoczesny, rozkładany parkiet, możliwe są tu także wydarzenia niezwiązane ze sportem, wymagające ustawienia we wnętrzu ciężkich konstrukcji, takie jak widowiska, opery czy koncerty. Hala służy również jako miejsce organizacji targów, kongresów i wystaw.
Arena
Das auffällige Gebäude der PGE Turów Arena in der Lubańska-Straße wurde im November 2014 eröffnet. Hier werden unter anderem die Spiele der Herren-Basketballmannschaft Turow Zgorzelec ausgetragen – der Verein war der sportliche Hausherr dieser Halle von ihrer Eröffnung bis 2018. Das Gebäude der Halle besteht aus einem Komplex von zwei rechteckigen Baukörpern mit Attiken und einem Flachdach. Die Halle bietet Platz für insgesamt 4.500 Zuschauer und verfügt zudem über einen Konferenzsaal, Gästezimmer und einen Parkplatz für über 300 Autos. Hier finden nicht nur Sportveranstaltungen wie Basketballspiele oder Boxgalas statt, sondern dank eines modernen, ausfahrbaren Bodens können hier auch nicht-sportliche Events wie Shows, Opern oder Konzerte durchgeführt werden. Die Halle dient auch als Austragungsort für Messen, Kongresse und Ausstellungen.
Wieża ciśnień
Stojąca przy ulicy Pięknej w Zgorzelcu wieża ciśnień funkcjonuje od 1974 roku. Nie bez powodu znajduje się właśnie w tej lokalizacji – to najwyżej położony geograficznie punkt miasta. Na jej oryginalną bryłę składają się trzy walcowe trzony żelbetowe, każdy o średnicy 4,2 m, stanowiące osłonę dla zbiorników na wodę. Gromadzą one aż 780 metrów sześciennych! Wieża należy do PwiK „Nysa” Zgorzelec, ma wysokość 28,55 metrów i taras widokowy na szczycie. Aby się na niego dostać, trzeba pokonać 128 schodów, jednak widoki na Zgorzelec i leżące po drugiej stronie Nysy Łużyckiej Goerlitz zapierają dech w piersiach i są warte wysiłku! Wieża na co dzień nie jest dostępna dla zwiedzających, ale bywa otwierana przy okazji różnych wydarzeń miejskich. Warto czekać na taką okazję! Wyremontowana w 2010 roku, zyskała obecny, charakterystyczny wygląd z okładziną z cegły klinkierowej u podstawy i pomarańczowymi kolumnami, których strzelistość podkreślają dodatkowo ciemniejsze, pionowe pasy.
Wasserturm
Der Wasserturm in der Piękna-Straße in Zgorzelec ist seit 1974 in Betrieb. Die Wahl dieses Standorts war kein Zufall – es ist der geographisch höchste Punkt der Stadt. Die ungewöhnliche Form des Turms besteht aus drei zylindrischen Betonstützen mit einem Durchmesser von jeweils 4,2 Metern, die die Wasserbehälter umgeben. Diese fassen insgesamt 780 Kubikmeter Wasser! Der Turm gehört zum Wasserversorgungsunternehmen PWiK „Nysa“ Zgorzelec und ist 28,55 Meter hoch. Auf der Spitze des Turms befindet sich eine Aussichtsplattform. Um dorthin zu gelangen, muss man 128 Stufen erklimmen, doch die Aussicht auf Zgorzelec und das auf der anderen Seite der Lausitzer Neiße gelegene Görlitz ist atemberaubend und lohnt den Aufstieg! Der Turm ist normalerweise nicht für Besucher zugänglich, wird aber gelegentlich bei städtischen Veranstaltungen geöffnet. Eine solche Gelegenheit sollte man sich nicht entgehen lassen! Der Turm wurde 2010 renoviert und erhielt sein heutiges charakteristisches Erscheinungsbild, mit einer Verkleidung aus Klinkersteinen an der Basis und orangefarbenen Säulen, deren Höhe durch dunklere, vertikale Streifen betont wird.
Dworek przy ulicy Francuskiej
Niemal na końcu jednej z najbardziej stromych ulic Zgorzelca, czyli ulicy Francuskiej, stoi niewielki, uroczy pałacyk. Zbudowany w 1730 roku, początkowo zamieszkany był przez Daniela Friedricha Wilhelma Raschke. Niemal 30 lat później pałac odziedziczył Salomon Friedrich Lingke. W 1851 roku do zwartej bryły z czterospadowym dachem z lukarnami i charakterystycznymi „bawolimi oczami”, czyli oknami strychu, dobudowano wieżyczkę. Do majątku, oprócz budynku głównego, przynależały też stajnie, zabudowania gospodarcze oraz park. W 1896 roku majątek wystawiono na sprzedaż. Zainteresowany kupnem był pruski major Edmund von Witzlebenow. Magistrat Goerlitz skorzystał jednak z prawa pierwokupu, i dworek przeszedł na własność miasta za sumę 544 tysięcy marek. Po zakupie wydzierżawiono go jednak von Witzlebenowi. Leżący na uboczu od miasta Goerlitz, we wsi Moys, będącej wówczas prężnie rozwijającym się zagłębiem przemysłowym, dworek zachował się w niemal niezmienionym stanie. W czasie II Wojny Światowej funkcjonowało tu schronisko młodzieżowe. Budynek to dwupiętrowa, klasyczna budowla z prostym, barokowym portalem i ciekawie zaaranżowanym dziedzińcem z tyłu, otoczonym przez łukowato wygięty mur. Na narożniku ścian znajduje się zegar słoneczny. Obecnie mieści się tu prywatne liceum.
Herrenhaus in der Französischen Straße
Am Ende einer der steilsten Straßen von Zgorzelec, der Französischen Straße, steht ein charmantes kleines Schloss. Es wurde 1730 erbaut und zunächst von Daniel Friedrich Wilhelm Raschke bewohnt. Fast 30 Jahre später erbte Salomon Friedrich Lingke das Schloss. 1851 wurde dem kompakten Baukörper mit dem vierseitigen Dach, den Gauben und den charakteristischen „Ochsenaugen“ im Dachgeschoss ein Türmchen hinzugefügt. Zum Anwesen gehörten neben dem Hauptgebäude auch Stallungen, Wirtschaftsgebäude und ein Park. 1896 wurde das Anwesen zum Verkauf angeboten. Der preußische Major Edmund von Witzleben war an einem Kauf interessiert, doch die Stadt Görlitz nutzte ihr Vorkaufsrecht, und das Herrenhaus ging für 544.000 Mark in den Besitz der Stadt über. Nach dem Kauf wurde es jedoch an von Witzleben verpachtet. Das Herrenhaus, das am Rande von Görlitz, im damaligen Moys, einem damals wachsenden Industriegebiet, liegt, hat sich fast unverändert erhalten. Während des Zweiten Weltkriegs war hier eine Jugendherberge untergebracht. Das Gebäude selbst ist ein zweigeschossiger, klassischer Bau mit einem einfachen barocken Portal und einem interessant gestalteten Hinterhof, der von einer geschwungenen Mauer umgeben ist. An der Ecke der Wände befindet sich eine Sonnenuhr. Heute befindet sich hier ein privates Gymnasium.
Plac zabaw przy ulicy Orzeszkowej
Ulica Orzeszkowa znajduje się na terenie dzielnicy Ujazd, dawniej Moys. Dzielnica ta, przyłączona do miasta Goerlitz w 1929 roku, początkowo była typową wsią rolniczą. W połowie XIX wieku przybrała już jednak typowo miejski charakter. Jego rozwój wspomogło wybudowanie linii kolejowej pomiędzy Goerlitz a Węglińcem. Oprócz różnych gałęzi przemysłu, na terenie tym działały kopalnie węgla brunatnego, z których ostatnią zamknięto w 1928 roku. Obecnie Ujazd jest rozwijającą się dzielnicą Zgorzelca, której rozbudowa w kierunku Stalagu VIIIa jest dowodem na rozwój miasta. Odpowiadając na potrzeby wszystkich jego mieszkańców, również tych najmłodszych, w 2024 roku otwarto tu jeden z nowoczesnych placów zabaw. Przy zbiegu ulic Orzeszkowej i Turowskiej powstała oryginalna, bezpieczna przestrzeń, na której bawić się mogą zarówno najmłodsi, jak i ci nieco starsi. Wysypana piaskiem nawierzchnia zapewnia bezpieczeństwo podczas korzystania z huśtawek, karuzeli, bujaków czy zjeżdżalni. Obok znajdziemy mini park linowy, z wieżą ze ślizgami zjazdowymi i zjazdem linowym typu tyrolka.
Spielplatz in der Orzeszkowa-Straße
Die Orzeszkowa-Straße liegt im Stadtteil Ujazd, ehemals Moys. Dieser Stadtteil wurde 1929 an die Stadt Görlitz angeschlossen und war ursprünglich ein typisches Bauerndorf. Doch Mitte des 19. Jahrhunderts nahm er bereits einen städtischen Charakter an. Der Bau der Eisenbahnstrecke zwischen Görlitz und Węgliniec trug wesentlich zur Entwicklung bei. Neben verschiedenen Industriezweigen gab es hier auch Braunkohlebergwerke, von denen das letzte 1928 geschlossen wurde. Heute ist Ujazd ein sich entwickelnder Stadtteil von Zgorzelec, dessen Ausbau in Richtung des Stalags VIIIa das Wachstum der Stadt widerspiegelt. Um den Bedürfnissen aller Einwohner, auch der jüngsten, gerecht zu werden, wurde 2024 hier ein moderner Spielplatz eröffnet. An der Kreuzung der Straßen Orzeszkowa und Turowska entstand ein origineller, sicherer Raum, in dem sowohl die Jüngsten als auch ältere Kinder spielen können. Der sandbedeckte Boden sorgt für Sicherheit beim Spielen auf Schaukeln, Karussells, Wippen oder Rutschen. Daneben gibt es einen kleinen Kletterpark mit einem Turm mit Rutschen und einer Seilbahn.
Zalew Czerwona Woda
Przy ulicy Reymonta, będącej wylotową ulicą miasta, znajduje się zalew Czerwona Woda. Ten zbiornik wodny, położony na rzece Czerwona Woda, powstał w latach 70-tych XX wieku. Wybudowała go, jako miejsce rekreacji, Elektrownia Turów. Na terenie o powierzchni 8 hektarów powstało jezioro z trzema wyspami oraz plażą. W tamtych latach miejsce to tętniło życiem. Funkcjonujące tu kąpielisko, łatwo dostępne dla mieszkańców miasta i okolic, oferowało piękne plaże i czystą wodę. Jeszcze w latach 90-tych zalew był popularnym miejscem rekreacji, gdzie latem pływano na kajakach i rowerach wodnych, a zimą jeżdżono na łyżwach. Funkcjonował tu nawet bar szybkiej obsługi! Po przemianie ustrojowej miejsce to straciło na atrakcyjności, bar zamknięto, a budynek popadł w ruinę. Przez lata poszukiwano rozwiązania, które na nowo uczyniłoby ten teren atrakcyjnym dla mieszkańców. W ramach polsko-niemieckiego projektu „Przygoda z Nysą” udało się wypracować koncepcję, dzięki której obecnie to jedno z atrakcyjniejszych miejsc rekreacji w mieście. Na wyremontowanym terenie wokół kamieniołomu powstał plac zabaw dla dzieci młodszych i starszych, a sam teren zalewu nabrał zupełnie innego charakteru. W lesie nad rzeką powstały niemal 2 kilometry ścieżek o różnych nawierzchniach: asfaltowej, naturalnej gruntowej i utwardzonej kostką kamienną, dzięki czemu miejsce to nadaje się do rekreacji dla spacerowiczów, biegaczy, amatorów marszów z kijkami, rowerzystów czy jeżdżących konno. Trasy, które stworzyły dużą pętle, łączą dwie drewniane kładki. Znajdują się tu również stacje z urządzeniami do ćwiczeń, a cały teren jest dobrze oświetlony. Potencjał tego miejsca sprawdził się również przy rozmaitych wydarzeniach plenerowych, zawodach wędkarskich i innych działaniach integrujących nie tylko mieszkańców, ale wszystkich zainteresowanych. W przyszłości powstałe tu ścieżki rowerowe połączyć się mają ze ścieżkami innych gmin, co pozwoli na stworzenie wygodnej sieci tras na pograniczu polsko-niemieckim.
Stausee Czerwona Woda
An der Ausfallstraße Reymonta befindet sich der Stausee Czerwona Woda. Dieser Stausee, der am Fluss Czerwona Woda liegt, wurde in den 1970er Jahren angelegt. Er wurde von der Kraftwerksgesellschaft Turów als Erholungsort gebaut. Auf einer Fläche von 8 Hektar entstand ein See mit drei Inseln und einem Strand. In den damaligen Jahren war dieser Ort ein beliebtes Ausflugsziel. Das hier befindliche Schwimmbad, das für die Einwohner der Stadt und Umgebung leicht zugänglich war, bot schöne Strände und sauberes Wasser. Noch in den 1990er Jahren war der Stausee ein beliebter Erholungsort, an dem im Sommer Kanu- und Tretboot gefahren und im Winter Schlittschuh gelaufen wurde. Hier gab es sogar eine Schnellimbiss-Bar! Nach dem politischen Wandel verlor der Ort an Attraktivität, die Bar wurde geschlossen und das Gebäude verfiel. Über Jahre hinweg wurde nach einer Lösung gesucht, die diesen Ort wieder attraktiv für die Einwohner machen würde. Im Rahmen des deutsch-polnischen Projekts „Abenteuer mit der Neiße“ wurde ein Konzept entwickelt, das diesen Ort heute zu einem der attraktivsten Erholungsorte der Stadt macht. Auf dem renovierten Gelände rund um den Steinbruch entstand ein Spielplatz für jüngere und ältere Kinder, und das Gelände des Stausees hat einen völlig neuen Charakter erhalten. Im Wald am Fluss entstanden fast 2 Kilometer Wege mit unterschiedlichen Oberflächen: Asphalt, natürlichem Boden und Pflastersteinen, wodurch der Ort für Spaziergänger, Jogger, Nordic Walker, Radfahrer und Reiter geeignet ist. Die Wege, die eine große Runde
Altana na Zalewie
W zrewitalizowanej i uporządkowanej przestrzeni przy kamieniołomie na Zalewie Czerwona Woda powstał oryginalny plac zabaw dla dzieci. Zbudowano go według koncepcji „Natural Play”, w której do aranżacji przestrzeni wykorzystano naturalne elementy otoczenia – drewno, kamień oraz naturalne ukształtowanie terenu. Znajdziemy na nim dwie strefy – dla najmniejszych, odgrodzoną od reszty placu drewnianymi płotkami, głazami i roślinnością, oraz strefę dla dzieci większych, w których mogą one korzystać, na przykład, ze zjeżdżalni, huśtawek, pieńków do balansowania czy lasu wspinaczkowego. Wszystkie powierzchnie zabezpieczono korą i piaskiem. Za placem zabaw dla najmłodszych znajduje się przestronna, drewniana altana, ze stołami i ławami. To idealne miejsce na chwilę odpoczynku, zapewniające cień w upalne dni, i pozwalające cieszyć się chwilą relaksu z widokiem na zieleń lasu. Jej położenie, pomimo bliskości placu zabaw, zapewnia ciszę i spokój.
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Funduszu Małych Projektów Polska – Saksonia 2021-2027
Das Projekt wird durch die Europäische Union aus den Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung und den Mitteln des Staatshaushalts im Rahmen des Kleinprojektefonds Polen – Sachsen 2021-2027 mitfinanziert