PL
Zwiedzanie rozpoczynamy stojąc przy najważniejszej placówce kulturalnej na planie miasta, czyli Teatrze im. Gerharta Hauptmanna. Oddano go do użytku w 1851 roku. Mieszkańcy nazywają ten teatr mała operą Sempera. W porównaniu do drezdeńskiego oryginału podobieństwo widać w wystroju i kolorystyce widowni. Balkon, lśniące na suficie ornamenty w złocie i czerwieni, stiukowa dekoracja i kryształowe lustra to elementy przykuwające uwagę wewnątrz. Ciekawostką jest fakt, że ze względu na bliskość polskiego Zgorzelca podczas wielu przedstawień wyświetlane są napisy w języku polskim.
Kierując się w stronę Placu Mariackiego mijamy kaplicę św. Anny. Powstała na początku XVI wieku jako prywatny kościół bogatego mieszczanina – Hansa Frenzel. Człowiek ten miał wszystko, bogactwo, pozycję, lecz brakowało mu potomstwa. Przyrzekł więc Bogu, że wybuduje kościół, jeśli jego żona urodzi mu dziecko. Jak można się domyślić dziecko przyszło na świat. On dotrzymał słowa i postawił tę gotycką kaplicę. Dziś ta kaplica nie pełni już funkcji sakralnych a stanowi aulę dla sąsiadującej z nią szkoły.
Dominantą Placu Mariackiego jest Gruba Wieża, choć oficjalna jej nazwa to wieża Najświętszej Marii Panny. To pozostałość po obwarowaniach miejskich. Stoi w tym miejscu od 1250 roku, a jej potoczna nazwa mówi o jej niezwykłej masywności. Grubość jej murów, w dolnej części, wynosi aż 5,38 cm. Na wieży znajduje się płaskorzeźba, która przedstawia nadany miastu przez cesarza Zygmunta Luksemburskiego herb miejski, otoczony przez 2 figury: Maryi z dzieciątkiem oraz św. Barbary. W wybrane dni wieża jest dostępna do zwiedzania.
DE
Der Rundgang beginnt am wichtigsten kulturellen Ort der Stadt, dem Gerhart-Hauptmann-Theater. Sie wurde 1851 eröffnet. Die Einheimischen nennen dieses Theater die Kleine Semperoper. Die Ähnlichkeit mit dem Dresdner Original zeigt sich in der Ausstattung und den Farben des Zuschauerraums. Der Balkon, die gold- und rotglänzenden Ornamente an der Decke, die Stuckdekoration und die Kristallspiegel sind die auffälligen Elemente im Inneren. Interessanterweise werden aufgrund der Nähe zur polnischen Stadt Zgorzelec bei vielen Aufführungen polnische Untertitel eingeblendet.
Auf dem Weg zum Marienplatz kommen wir an der St. Anna-Kapelle vorbei. Sie wurde zu Beginn des 16. Jahrhunderts als Privatkirche eines reichen Bürgers - Hans Frenzel - errichtet. Dieser Mann hatte alles, Reichtum, Ansehen, aber er hatte keine Nachkommen. Also versprach er Gott, eine Kirche zu bauen, wenn seine Frau ein Kind gebären würde. Wie Sie sich denken können, wurde das Kind geboren. Er hielt sein Wort und baute diese gotische Kapelle. Heute dient diese Kapelle nicht mehr als Kirche, sondern als Aula für die benachbarte Schule.
Die Dominante des Marienplatzes ist der Fette Turm, obwohl sein offizieller Name Turm der Jungfrau Maria ist. Sie ist ein Überbleibsel der Stadtbefestigung. Sie steht seit 1250 an dieser Stelle, und ihr allgemeiner Name bezieht sich auf ihre ungewöhnliche Wuchtigkeit. Die Dicke der Wände beträgt im unteren Teil bis zu 5,38 cm. Auf dem Turm befindet sich ein Relief mit dem Stadtwappen, das der Stadt von Kaiser Sigismund von Luxemburg verliehen wurde, umgeben von zwei Statuen: Maria mit Kind und die Heilige Barbara. An ausgewählten Tagen ist der Turm für die Öffentlichkeit zugänglich.
PL
Po drugiej stronie placu stoi ogromny dom handlowy. Powstał w 1913 roku po zaledwie 9 miesiącach budowy. Należał on wówczas do najokazalszych tego typu budowli w całych Niemczech. Wybudowano go w stylu secesyjnym a jego wnętrze robi wrażenie dzięki oszklonemu dziedzińcowi, który przykryty jest kolorowym szklanym dachem. Ostatnie lata obiekt był nieczynny, lecz po zmianie właściciela wkrótce mają wrócić jego funkcje handlowe. Korzystając jednak z jego zamknięcia, wnętrza posłużyły filmowcom do kręcenia tu głównych scen do zdobywcy czterech Oscarów – „The Grand Budapest Hotel” z 2014 roku.
Z drugiej strony domu handlowego stoi gotycki świadek architektury: kościół p.w. Najświętszej Marii Panny. Jego budowa nawiązuje do postawionego w połowie XIV wieku szpitala, do którego pierwotnie należał. Jest to przestronny, trójnawowy kościół halowy. We wnętrzu zachowało się pierwotne wyposażenie, czyli sklepienie żebrowe z ozdobnymi kamieniami wieńczącymi, empora organowa, a na zewnątrz grupa objawienia nad portalem zachodnim i wysokie maswerkowe okna. Początkowo katolicki, dziś służy jako kościół parafii ewangelickiej.
Z kościoła widoczny jest o 500 lat młodszy Plac Pocztowy. To z gustem zagospodarowany plac z ciekawymi budynkami dookoła. W jego centrum dumnie stoi bogini Flora, która nazywana jest Muschelminną. Fontanna bogini trzyma na głowie ogromną muszlę, z której opada woda. Fontanna powstała w 1887 roku. U jej podstawy znajdują się 4 marmurowe rzeźby przedstawiające różne alegorie, tj. romantyzmu, zmienności, korzyści oraz siły. Górna część wykonana z brązu została w 1942 roku zdemontowana i przetopiona na potrzeby wojska. Wróciła na swoje miejsce już po zjednoczeniu Niemiec, w roku 1992.
DE
Auf der anderen Seite des Platzes steht ein riesiges Kaufhaus. Es wurde 1913 nach nur 9 Monaten Bauzeit errichtet. Damals war es eines der eindrucksvollsten Gebäude seiner Art in ganz Deutschland. Es wurde im Jugendstil erbaut und besticht im Inneren durch den gläsernen Innenhof, der von einem farbigen Glasdach überdacht ist. Das Gebäude war in den letzten Jahren geschlossen, aber nach einem Eigentümerwechsel wird es bald wieder gewerblich genutzt. Die Filmemacher nutzten jedoch die Schließung des Gebäudes und drehten hier die wichtigsten Szenen des 2014 mit vier Oscars ausgezeichneten Films Grand Budapest Hotel.
Auf der anderen Seite des Kaufhauses steht ein Zeugnis der gotischen Architektur: die Kirche der Heiligen Jungfrau Maria. Seine Konstruktion verweist auf das Krankenhaus, zu dem es ursprünglich gehörte und das Mitte des 14. Jahrhunderts errichtet wurde. Es handelt sich um eine geräumige, dreischiffige Hallenkirche. Im Inneren ist die ursprüngliche Ausstattung erhalten geblieben, d. h. das Kreuzrippengewölbe mit Zierkronensteinen, die Orgelempore und an der Außenseite eine Offenbarungsgruppe über dem Westportal und hohe Maskenfenster. Ursprünglich katholisch, dient sie heute als Kirche der evangelischen Gemeinde.
Die Kirche überblickt den Postplatz, der 500 Jahre jünger ist. Es ist ein geschmackvoll gestalteter Platz mit interessanten Gebäuden rundherum. In seiner Mitte steht stolz die Göttin Flora, die Muschelminn genannt wird. Der Brunnen der Göttin trägt eine riesige Muschel auf dem Kopf, von der Wasser herunterfällt. Der Springbrunnen wurde 1887 erbaut. An seinem Sockel befinden sich 4 Marmorskulpturen, die verschiedene Allegorien darstellen, nämlich Romantik, Wandelbarkeit, Nutzen und Stärke. Der obere Teil aus Bronze wurde 1942 abgebaut und für die Armee eingeschmolzen. Nach der Wiedervereinigung Deutschlands im Jahr 1992 wurde es an seinen Platz zurückgebracht.
PL
Plac Pocztowy bierze swoją nazwę oczywiście od gmachu poczty. Jest to budynek w kształcie podkowy byłego „Cesarskiego Urzędu Poczty i Telegrafu”. Powstał w latach 1887-1889. Kształt podwo Posiada mieszaną fasadę klinkierową, a symetryczny front zdobią liczne elementy w stylu neobaroku. Są to głównie grupy alegoryczne umiejscowione powyżej attyki, wśród których przedstawiono m.in. Telefonię i Postalię.
Największym budynkiem placu jest jednak inny gmach, który używany był częściowo jako hotel „Victoria”. Posiada klasycystyczną formę a balkon udekorowany czterema postaciami kariatyd jest jego ozdobą. Na parterze tego dzisiejszego budynku biurowo-handlowego znajduje się Bäckerei Dreißig, gdzie możemy odpocząć podziwiając jednocześnie urok tego miejsca.
Ostatnią budowlą godną uwagi jest tutaj budynek „Sądu Krajowego i Urzędowego”, który powstał w latach 1863-1865 jako Pruski Sąd Okręgowy. Czerwona cegła jego fasady nawiązuje do średniowiecznych niemieckich zamków, zaś obramowania okien symbolizują włoski renesans.
Idąc wzdłuż torów tramwajowych wchodzimy na główną ulicę handlową dzisiejszego miasta – ulicę Berlińską. Ulica prowadząca do dworca kolejowego posiada wiele wyjątkowych gmachów. Nas interesuje jednak najważniejszy z nich, czyli pasaż Straßburga. Łączy on ulicę Berlińską z ulicą św. Jakuba. Pomysłodawcą takiego projektu był Otto Straßburg, który w 1887 roku założył tutaj „Sklep specjalny z rzeczami z lnu i bawełny, firanami, materiałami z Gery, jak również artykułami posagowymi wszelkiego rodzaju”. Wraz ze wzrostem popularności sklepu, powiększała się jego powierzchnia poprzez wykupywanie sąsiednich działek. Dlatego w 1908 roku Straßburg połączył dwie wspomniane wcześniej ulice tworząc dzisiejszy pasaż. Po renowacji, która miała miejsce w latach 90-tych XX wieku powstał w tym miejscu jeden z najatrakcyjniejszych miejsc handlowych w śródmieściu.
DE
Der Postplatz hat seinen Namen natürlich von dem Postgebäude. Es handelt sich um das hufeisenförmige Gebäude des ehemaligen "Kaiserlichen Post- und Telegrafenamtes". Das zwischen 1887 und 1889 errichtete hufeisenförmige Gebäude hat eine gemischte Klinkerfassade und die symmetrische Fassade ist mit zahlreichen Elementen im neobarocken Stil verziert. Dabei handelt es sich hauptsächlich um allegorische Gruppen, die sich über der Attika befinden, unter denen Telefonie und Postalia abgebildet sind. Das größte Gebäude auf dem Platz ist jedoch ein anderes Gebäude, das teilweise als Hotel "Victoria" genutzt wurde. Es hat eine klassische Form und der mit vier Karyatidenfiguren geschmückte Balkon ist sein Schmuck. Im Erdgeschoss des heutigen Büro- und Geschäftshauses befindet sich die Bäckerei Dreißig, in der man sich entspannen und den Charme des Ortes genießen kann.
Das letzte erwähnenswerte Gebäude ist das "Land- und Amtsgericht", das zwischen 1863 und 1865 als preußisches Landgericht errichtet wurde. Der rote Backstein der Fassade erinnert an mittelalterliche deutsche Schlösser, während die Fensterrahmen die italienische Renaissance symbolisieren.
Entlang der Straßenbahngleise gelangen wir in die Hauptgeschäftsstraße der heutigen Stadt - die Berliner Straße. Die Straße, die zum Bahnhof führt, hat viele einzigartige Gebäude. Wir interessieren uns jedoch für die wichtigste von ihnen, nämlich die Straßburger Passage. Sie verbindet die Berliner Straße mit der St. Jakobus Straße. Es war die Idee von Otto Straßburg, der 1887 das "Spezialgeschäft für Leinen- und Baumwollwaren, Gardinen, Stoffe aus Gera, sowie Aussteuerartikel aller Art" gründete. Da das Geschäft immer beliebter wurde, wurde seine Fläche durch den Aufkauf von Nachbargrundstücken erweitert. Deshalb verband Straßburg 1908 die beiden oben genannten Straßen zu der heutigen Arkade. Nach einem Umbau in den 1990er Jahren ist hier eine der attraktivsten Einkaufszonen der Innenstadt entstanden.
