Kosciół w Jedrzychowicach
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jędrzychowicach (Hennersdorf) to niewielki, romańsko – wczesnogotycki kościół bez osobnej, wyrażnie zaznaczonej bryły wieży. Stanowi o charakterystyczny przykład wiejskiej świątyni terenu Górnych Łużyc. Znajdujący się przy nim cmentarz i sam kościół otacza kamienny mur o wyraźnych cechach obronnych.
Zbudowany w drugiej połowie XIII wieku jako jednonawowa budowla na planie prostokąta, wzmiankowany w dokumentach był dopiero w połowie XIV wieku. W bryle wyróżnia się węższe, nieco niższe prezbiterium, zamknięte od wschodu wieloboczną apsydą.
Kościół wzniesiono z łamanego kamienia, do podkreślenia ościeży okiennych, łuku tęczowego i arkad absydy używając ciosów piaskowca. Przebudowany w XVI wieku po przejęciu przez gminę protestancką, kolejno modernizowany był w XVII wieku. Naprawy, głównie dachu, przebiegały w XVIII i XIX wieku.
Od strony południowej dostawiono do prezbiterium zakrystię, o do korpusu kościoła arkadowy, pięcioprzęsłowy krużganek. Elewacja oryginalnie przepruta była wąskimi oknami, zamkniętymi łagodnymi łukami ostrymi. Pozostawiono po przebudowie ich pierwotne, ciosowe oprawy, choć obecnie zamknięte są koszowo.
Na kalenicy dwuspadowego dachu nawy głównej umieszczono wysoką, ośmioboczną sygnaturkę, zwieńczoną charakterystycznym dla tych rejonów baniastym hełmem z iglicą.
Wnętrze uległo zmianom na skutek wprowadzenia barokowego wystroju, widoczne są jednak oba oryginalne łuki tęczowy i absydy, sklepienie apsydy i późnogotyckie sklepienie prezbiterium. Podczas remontu na początku XX wieku odkryto renesansowe polichromie, przedstawiające Chrystusa w Ogrójcu, świętą Barbarę i Madonnę z Dzieciątkiem oraz świętego Jerzego.
Do dziś w bryle świątyni, leżącej w zachodniej części Jędrzychowic, widoczne są oryginalne portale, obecnie zamurowane. We wschodnim szczycie kościoła znajduje się skromny, płaskorzeźbowy ornament. We wnętrzu zachowały się późnorenesansowy ołtarz główny, prospekt organowy z XVIII wieku i ambona z początku wieku XX.
Szereg epitafiów przedstawicieli właścicieli wsi, rodów von Ritter i von Hoffmann pochodzi z XVII i XVIII wieku. Kościół otoczony jest okazałym, kamiennym murem. Wnętrze świątyni otwarte jest tylko podczas nabożeństw.
KIRCHE IN JĘDRZYCHOWICE
Die Kirche der Geburt der Heiligen Jungfrau Maria in Jędrzychowice (Hennersdorf) ist eine kleine, romanisch-frühgotische Kirche ohne separaten, deutlich hervorgehobenen Turmbau. Sie stellt ein charakteristisches Beispiel einer Dorfkirche in der Oberlausitz dar. Der Friedhof und die Kirche selbst sind von einer Steinmauer mit deutlichen Verteidigungsmerkmalen umgeben.
Die Kirche wurde in der zweiten Hälfte des 13. Jahrhunderts als einschiffiger Bau in rechteckiger Grundform errichtet und erst Mitte des 14. Jahrhunderts in Dokumenten erwähnt. Auffällig an der Struktur ist der schmalere, etwas niedrigere Chor, der im Osten mit einer polygonalen Apsis abschließt.
Die Kirche wurde aus Bruchstein erbaut, wobei für die Fensterlaibungen, den Triumphbogen und die Arkaden der Apsis Sandsteinquader verwendet wurden. Nach der Übernahme durch die protestantische Gemeinde wurde sie im 16. Jahrhundert umgebaut und im 17. Jahrhundert weiter modernisiert. Reparaturen, vor allem am Dach, fanden im 18. und 19. Jahrhundert statt.
An der Südseite wurde eine Sakristei an den Chor angebaut, und an das Kirchenschiff ein arkadenförmiger, fünfbogiger Kreuzgang. Die Fassade war ursprünglich mit schmalen, spitzbogigen Fenstern durchbrochen. Nach dem Umbau blieben die ursprünglichen Sandsteingewände erhalten, obwohl die Fenster nun korbbogig geschlossen sind.
Auf dem First des Satteldachs des Hauptschiffs befindet sich ein hoher, achteckiger Dachreiter, der mit einer für diese Region typischen zwiebelförmigen Haube mit Spitze gekrönt ist.
Das Innere wurde durch die Einführung barocker Ausstattungen verändert, jedoch sind beide originalen Triumph- und Apsis-Bögen sowie das Apsiskreuzgewölbe und das spätgotische Gewölbe des Chors noch sichtbar. Bei Renovierungsarbeiten zu Beginn des 20. Jahrhunderts wurden Renaissance-Polychromien entdeckt, die Christus im Garten Gethsemane, die heilige Barbara, die Madonna mit dem Kind und den heiligen Georg darstellen.
Bis heute sind in der Struktur der Kirche, die im westlichen Teil von Jędrzychowice liegt, originale Portale erkennbar, die jetzt jedoch zugemauert sind. An der Ostfassade der Kirche befindet sich ein bescheidener, flachreliefierter Schmuck. Im Inneren sind ein spätgotischer Hauptaltar, ein Orgelprospekt aus dem 18. Jahrhundert und eine Kanzel aus dem frühen 20. Jahrhundert erhalten.
Mehrere Epitaphe der Dorfbesitzer, der Familien von Ritter und von Hoffmann, stammen aus dem 17. und 18. Jahrhundert. Die Kirche ist von einer stattlichen Steinmauer umgeben. Das Innere der Kirche ist nur während der Gottesdienste zugänglich.
w przygotowaniu
