Pomnik Cesarza Wilhelma I na Górnym Rynku w Görlitz
Dawne zdjęcia ukazują nieistniejący już dzisiaj pomnik cesarza Wilhelma I, który stał centralnie na Górnym Rynku w Görlitz. Pomnik ten został postawiony w 1893 roku, w pięć lat po śmierci cesarza, by uhonorować jego postać. Inicjatywa budowy monumentu wyszła od miasta Görlitz, które wspólnie z majątkami pruskiej margrabii górnołużyckiej przekazało na ten cel 100 000 marek, w tym 40 000 marek od samego miasta. Dodatkowe 79 259 marek zostało zebrane w ramach zbiórek publicznych, co pozwoliło na pełne sfinansowanie projektu.
Pomnik został wykonany przez Johannesa Pfuhla, rzeźbiarza z Berlina. Jego odsłonięcie miało miejsce 18 maja 1893 roku w obecności cesarza Wilhelma II. Monument przedstawiał cesarza Wilhelma I na koniu, w generalskim mundurze, w naturalnej wielkości. Wokół cokołu, po północnej i południowej stronie, znajdowały się rzeźby dwóch ważnych postaci z historii Niemiec: Otto von Bismarcka oraz Helmuta von Moltke. Na wschodniej stronie cokołu umieszczono herby Górnych Łużyc i miasta Görlitz oraz napis: „Górne Łużyce wierne i wdzięczne zjednoczycielowi Niemiec. 1893”.
Pomnik wyróżniał się nie tylko rozmiarami, lecz także wagą – brązowa figura cesarza ważyła 4500 kilogramów, a posągi Bismarcka i Moltke odpowiednio 682 i 628 kilogramów. Całość stała na siedmiometrowym cokole wykonanym z śląskiego granitu.
Pomnik zdobił Górny Rynek do 1939 roku, kiedy to został przeniesiony na Wilhelmsplatz w związku z planowaną przebudową rynku. Niestety, w 1942 roku, podobnie jak wiele innych rzeźb z brązu, został przetopiony na potrzeby wojenne w ramach akcji „Darowizna metalu od narodu niemieckiego”.
Dzisiaj Górny Rynek wygląda zupełnie inaczej. Główną część placu zajmuje teraz parking samochodowy, który znajduje się w centrum miasta. Z samego pomnika nie zachował się żaden ślad, ale barokowe kamienice otaczające rynek oraz perspektywa na wieżę Reichenbacher i Kaizertrutz, w którym obecnie mieści się muzeum historyczno-kulturalne, nadal pozostają niezmienione.
Das Kaiser-Wilhelm-Denkmal auf dem Obermarkt in Görlitz
Alte Fotografien zeigen das nicht mehr existierende Denkmal für Kaiser Wilhelm I., das einst zentral auf dem Obermarkt in Görlitz stand. Dieses Denkmal wurde im Jahr 1893 errichtet, fünf Jahre nach dem Tod des Kaisers, um ihm zu Ehren ein Monument zu schaffen. Die Initiative ging von der Stadt Görlitz aus, die gemeinsam mit den Besitztümern der Oberlausitzer Markgrafen einen Denkmalfonds von 100.000 Mark einrichtete, darunter 40.000 Mark von der Stadt selbst. Weitere 79.259 Mark wurden durch öffentliche Spenden aufgebracht.
Das Denkmal wurde vom Berliner Bildhauer Johannes Pfuhl geschaffen und am 18. Mai 1893 in Anwesenheit von Kaiser Wilhelm II. enthüllt. Es zeigte den Kaiser in Generalsuniform auf einem Pferd in Lebensgröße. Auf der nördlichen und südlichen Seite des Sockels standen die Figuren von Otto von Bismarck und Helmuth von Moltke. Auf der östlichen Seite des Sockels befanden sich die Wappen der Oberlausitz und der Stadt Görlitz mit der Inschrift: „Die Oberlausitz treu und dankbar dem Einiger Deutschlands. 1893“.
Das Denkmal beeindruckte nicht nur durch seine Größe, sondern auch durch sein Gewicht: Die bronzene Reiterfigur wog 4500 Kilogramm, während die Figuren von Bismarck und Moltke 682 und 628 Kilogramm wogen. Es stand auf einem sieben Meter hohen Sockel aus schlesischem Granit.
Das Denkmal schmückte den Obermarkt bis 1939, als es wegen der geplanten Umgestaltung des Marktplatzes auf den Wilhelmsplatz verlegt wurde. Im Jahr 1942 wurde es, wie viele andere wertvolle Bronzedenkmäler, im Rahmen der Aktion „Metallspende des deutschen Volkes“ für Kriegszwecke eingeschmolzen.
Der heutige Obermarkt sieht völlig anders aus. Ein Parkplatz nimmt nun den größten Teil des Platzes ein, der sich im Zentrum der Stadt befindet. Vom Denkmal selbst ist nichts mehr erhalten, aber die barocken Bürgerhäuser, die den Obermarkt umgeben, sowie der Blick auf den Reichenbacher Turm und die Kaizertrutz, die heute ein historisches und kulturelles Museum beherbergt, sind weiterhin in ihrer ursprünglichen Form erhalten.
