Budynek Wagi
Stojąca pośrodku Dolnego Rynku grupa budynków dzieli go na część północną i południową.
Od strony Neissestrasse, wejścia na rynek od mostu Staromiejskiego, rząd domów zamyka jeden z najważniejszych niegdyś budynków miasta: Dom Wagi Miejskiej. Budynek o gotyckim rdzeniu, z połowy XV wieku, nosi inskrypcję „zbudowany w 1600 roku” – wtedy przebudowano go po pożarze miasta w 1525 roku. Zaprojektowana przez Jonasa Roßkopfa prosta renesansowa budowla o nieregularnym kształcie posiada cztery kondygnacje. Jej bryła składa się z prostokątnego korpusu zakończonego trójdzielnie na wschodnim krańcu. Zachwycająca jest jednak niespotykana dekoracja fasady.
Decydują o niej kolumny, otaczające parter, z jońskimi kapitelami i konsoletami z maskami. Trzy z nich przedstawiają ówczesnych budowniczych miasta: postać z kompasem przedstawia Jonasa Roßkopfa, mistrza budowniczego, kolejna jego ojca Wendela Roßkopfa młodszego, postać z kielnią przedstawia mistrza murarskiego Eliasa Ebermanna, a ta z ciężarkiem przedstawia mistrza równowagi Andreasa Alerta. Pozostałe maski to postacie fantastyczne. Wzdłuż osi południowy zachód – północny wschód znajdowało się kiedyś przejście, w którym odbywał się targ rybny.
Wewnątrz znajduje się zwornik z imieniem Bartłomieja Scultetusa. Późnogotyckie sklepienie obejmuje niemal cały parter, na wyższych kondygnacjach znajdują się drewniane, polichromowane barokowe stropy.
Budynek zwany Wagą Miejską (Die Waage) był niegdyś najważniejszym punktem rynku; to tu rejestrowano, deklarowano, wyceniano i clono towary przywożone do miasta.
Obecnie Dom Wagi, kończący zabudowę zwaną "Zeile" („Szereg”), jest zamknięty dla zwiedzających, można jednak zajrzeć do niego czasem w trakcie „Dni otwartych zabytków”. Warto na to czekać, choćby po to, żeby przez chwilę poczuć atmosferę dawnego, tętniącego życiem handlowym miasta.
Das Waagegebäude
Die in der Mitte des Untermarktes stehende Gebäudegruppe teilt ihn in einen nördlichen und einen südlichen Teil.
Auf der Seite der Neißestraße, dem Eingang zum Markt von der Altstadtbrücke, schließt eine Häuserreihe eines der einst wichtigsten Gebäude der Stadt ab: das Waagegebäude. Das Gebäude mit einem gotischen Kern aus der Mitte des 15. Jahrhunderts trägt die Inschrift „erbaut im Jahr 1600“ – damals wurde es nach dem Stadtbrand von 1525 umgebaut. Das von Jonas Roßkopf entworfene einfache Renaissancegebäude mit unregelmäßigem Grundriss hat vier Stockwerke. Der Baukörper besteht aus einem rechteckigen Hauptteil, der an seinem östlichen Ende in drei Teile gegliedert ist. Besonders beeindruckend ist die ungewöhnliche Fassadendekoration.
Auffällig sind die Säulen, die das Erdgeschoss umgeben, mit ionischen Kapitellen und Konsolen mit Masken. Drei davon stellen die damaligen Baumeister der Stadt dar: die Figur mit dem Zirkel stellt Jonas Roßkopf, den Baumeister, dar, die nächste zeigt seinen Vater Wendel Roßkopf den Jüngeren, die Figur mit der Kelle zeigt den Maurermeister Elias Ebermann, und die Figur mit dem Gewicht zeigt den Meister der Waage Andreas Alert. Die übrigen Masken sind Fantasiegestalten. Entlang der Achse Südwest – Nordost befand sich einst ein Durchgang, in dem der Fischmarkt stattfand.
Im Inneren befindet sich ein Schlussstein mit dem Namen von Bartholomäus Scultetus. Das spätgotische Gewölbe umfasst fast das gesamte Erdgeschoss, während in den oberen Stockwerken barocke bemalte Holzdecken zu finden sind.
Das als „Die Waage“ bekannte Gebäude war einst der wichtigste Punkt des Marktes; hier wurden die in die Stadt gebrachten Waren registriert, deklariert, bewertet und verzollt.
Heute ist das Waagegebäude, das die Bebauung „Zeile“ („Reihe“) abschließt, für Besucher geschlossen, kann jedoch gelegentlich während der „Tage des offenen Denkmals“ besichtigt werden. Es lohnt sich, darauf zu warten, allein schon um die Atmosphäre der einst pulsierenden Handelsstadt zu spüren.
